Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 1 w Jaworznie
Strefa Nauczyciela
Ocenianie kształtujące
Ocenianie kształtujące - TAK!!!
Idea oceniania kształtującego, nazywanego także ocenianiem pomagającym się uczyć, jest wielu krajach uważana za jeden z najważniejszych czynników wpływających na zmiany w oświacie. Kryteria oceny stają się narzędziem nie tylko dla nauczyciela, ale także ucznia, który – ze względu na uniwersalność skal - może stosować je jako wsparcie w pracy nad rozwijaniem umiejętności tworzenia tekstów należących do różnych form gatunkowych. Raport Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) z 2005 roku potwierdza wpływ oceniania kształtującego na poprawę wyników nauczania. Dowodzi, że przygotowuje ono do uczenia się przez całe życie i sprzyja wyrównywaniu szans edukacyjnych.
Ocenianie kształtujące:
- Jest ściśle powiązane ze skutecznym planowaniem.
- Uwzględnia to, w jaki sposób uczniowie się uczą.
- Jest istotne podczas realizacji całego procesu dydaktycznego – od planowania po końcową ocenę osiągnięć.
- Jest zgodne z najlepszymi zasadami dydaktyki.
- Buduje indywidualne relacje między nauczycielem i uczniem.
- Wpływa na motywację ucznia.
- Wymaga – już na etapie planowania – precyzyjnego określania kryteriów sukcesu.
- Daje uczniowi konstruktywne wskazówki, jak może poprawić swoją pracę i w jaki sposób może się rozwijać.
- Uczy oceny koleżeńskiej i samooceny.
- Jest właściwe na każdym etapie kształcenia i w stosunku do każdego ucznia – niezależnie od poziomu jego osiągnięć.
Ocenianie kształtujące powinno być powiązane z dobrym planowaniem nauczania i uczenia się. Nauczyciel planuje kryteria sukcesu dotyczące każdej lekcji, sprawdzianu czy pracy domowej, przekazuje je uczniom i ściśle się do nich stosuje. Kryteria powinny być podane w języku zrozumiałym dla ucznia, tak aby mogły służyć też samoocenie i ocenie koleżeńskiej.
Informacje i wskazówki potrzebne są uczniom po to, by mogli zaplanować następny krok w uczeniu się. Nauczyciel wskazuje mocne strony ucznia i doradza, jak je rozwijać. Wyraźnie i konstruktywnie informuje o słabych stronach i o tym, jak można je eliminować. Stwarza też uczniom możliwość poprawienia ich własnej pracy. Z czasem prowadzi to do wykształcenia uczniowskiej zdolności do samooceny, która służy refleksji i samodzielnemu decydowaniu o własnej nauce.
W filozofię oceniania kształtującego ściśle wpisuje się holistyczne podejście do oceniania osiągnięć ucznia. W obu wypadkach kryteria oceny stają się narzędziem nie tylko dla nauczyciela, ale także dla ucznia, który – ze względu na uniwersalność skal – może stosować je jako wsparcie w pracy nad rozwijaniem umiejętności tworzenia tekstów należących do różnych form gatunkowych.
Dzięki swojej uniwersalności i ogólności kryteria oceny holistycznej (w przeciwieństwie do klucza analitycznego) znane są uczniom przed rozpoczęciem pracy, umożliwiają więc skupienie się na istotnych kwestiach w trakcie pisania.
E. Brandys-Poziomka, J.Janik, A. Klimek, A. Wawszczyk, R. Kramarczyk